Okazuję się, że nie ma istotnych różnić między DDA, a osobami wzrastającymi w rodzinach, gdzie obecne były inne dysfunkcje takie jak hazard, przemoc, poważna choroba somatyczna lub życie wyjazd z rodzina na emigracji, kiedy rodzice nie znają nowego języka lub kultury itd. W rodzinach dysfunkcyjnych inaczej kształtuję się więzi, co może prowadzić do zaburzeń z tym właśnie związanych – czyli więziami.
Mimo tego, że nie ma takiego zaburzenia w ICD-10 jak DDA ważne jest by o tym mówić. Każdy krok, który może pomóc by lepiej siebie zrozumieć jest ważny. Do najczęściej spotykanych problemów DDA wg. Cermak i Rutzky (1998) można zaliczyć:
Lęk przed utratą kontroli
DDA starają się utrzymać kontrolę nad swoimi uczuciami i zachowaniem. Osoby te próbują również sprawować kontrolę nad uczuciami i zachowaniem mi innych. Dziecko, które mieszka z rodzicem uzależnionym, nie ma wpływy na tą sytuacje. W tej stresogennej domowej atmosferze próbuje znaleźć rozwiązania, żeby poczuć, że ma na coś wpływ i zaczyna przejmować odpowiedzialność za swojej otoczenie. Utrzymywanie kontroli związane jest lękiem o to, że jeśli nie będą wszystkiego kontrolować ich sytuacja życiowa ulegnie pogorszeniu. W konsekwencji DDA mogą się skarżyć na skrępowanie życia emocjonalnego oraz trudności w kontaktach z innymi ludźmi.
Lęk przed uczuciami
Kontrola nad własnymi uczuciami była niezbędna do przetrwania w domu gdzie przeżywało się silne, skrajne emocje. Skrywanie swoich uczuć może powodować z czasem, że coraz trudniej je odczuwać i wyrażać. W rezultacie odczuwanie silniejszych emocji może zacząć budzić lęk i być odbierane, jako utrata kontroli nad uczuciami. Tłumienie uczuć ma jeszcze inne konsekwencje, takie jak brak możliwości korzystania z informacji, którą niesie ze sobą emocja. Na przykład złość informuje nas, że ktoś przekracza nasze granice. Może to powodować pozostawanie w niekorzystnej sytuacji, która jest źródłem nieprzyjemnych stanów emocjonalnych.
Lęk przed konfliktem
Konflikt DDA kojarzy się z sytuacją domową, gdzie często towarzyszyła mu przemoc psychiczna lub fizyczna. Konflikty prawdopodobnie nie były rozwiązywany w konstruktywny sposób i kończył się emocjonalnym lub fizycznym opuszczeniem. W związku z tym krytyka, złość lub stanowczość budzi lęk. W konsekwencji taka osoba może poszukiwać aprobaty innych osób oraz być nadto uległą, aby nie wywołać konfliktu.
Nadmierne poczucie odpowiedzialności lub nadmierna nieodpowiedzialność
Nadmierna wrażliwość na potrzeby innych związana może być z tym, że w dzieciństwie DDA szybko reagowało na potrzeby swoich rodziców, których byli skoncentrowani, albo na piciu alkoholu albo na radzeniu sobie z alkoholizmem partnera. Dzieci z rodzin alkoholowych ze względu na swoją historię często budują swoją samoocenę na radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami. Taki schemat może prowadzić do przymusu bycia doskonałym oraz do dbania o potrzeby innych osób. Natomiast, jeśli dziecko zauważy, że bierze na siebie coraz więcej, a i tak nie ma to znaczenia dla jego rodziców lub nie jest w stanie sprostać narzucomym cześto przez siebie samemu standardom, może zaprzestać wysiłków i wycofać się zupełnie. Takie wycofanie może spowodować brak zaangażowania i odpowiedzialności w pewnych sferach życia. Charakterystyczny u DDA jest brak pośredniej postawy – bycia odpowiedzialnym za siebie w zdrowy sposób.
Poczucie winy
Poczucie winy towarzyszy często DDA. Czują się winny za to, że nie mogą powstrzymać rodzica od picia, za sytuację w domu. Poczucie winy doskwiera dzieciom z rodzin alkoholowych, kiedy dbają o swoje potrzeby. Aby uniknąć poczucia winy osoby takie mogą całe życie ustępować innym. Może to być spowodowane tym, że w przeszłości, były wprost obwiniane o różne rzeczy. Czasem w dziecku, którego rodzice są zajęci piciem lub radzeniem sobie z konsekwencjami picia może pojawić się poczucie, że jest ono kłopotem i obciążeniem dla rodziców, co rzutuje na myślenie o sobie w podobny sposób.
Niezdolność do odprężenia się i spontanicznej zabawy
Nasilona samokontrola, która pomogła przetrwać w dzieciństwie uniemożliwia spontaniczną zabawę i odprężenie się. Dorosłe Dziecko Alkoholika starało się kontrolować siebie, aby dobrze siebie zaprezentować, obserwować uważnie innych oraz, aby być w gotowości poradzić sobie z chaosem, który może się pojawić. Sytuacja rodzinna DDA nauczyła, żeby zawsze być gotowym, ponieważ nie wiadomo, co za chwilę się wydarzy.
Ostra samokrytyka
DDA bez względu na swoje kompetencję, mają bardzo niską samoocenę. Samokrytycyzm ma swoje źródło w krytycznych postawach rodziców. Atmosfera domowa w domu DDA często też nie sprzyja budowaniu poczucia własnych kompetencji. Dzieci są zaangażowane emocjonalnie w opanowywanie kryzysów związanych z piciem rodzica, a nie w budowaniu swoich kompetencji w innych obszarach życia, tak jak robią to rówieśnicy.
Trudności w utrzymywaniu bliskich relacji
Bliskie relację mogą budzić lęk w DDA, brak zaufania jest związany z wzorem relacji domowych, w których nie było przewidywalności, a dziecko czuło się często zranione, zdradzone, opuszczone i przestraszone. Brak wzorca bliskiej, ciepłej i wspierającej relacji między rodzicami nie polepsza sytuacji. Ponadto kontakty utrudnia nasilona samokontrola oraz brak kontaktu z uczuciami, które są często obecne w bliskich relacjach. A jednocześnie bliskie, zdrowe relacje są tym, czego bardzo pragną Dorosłe Dzieci Alkoholików. Jednak brak zaufania, który często ujawnia się w relacjach DDA z innymi osobami może prowadzić do izolacji.
Lęk przed porzuceniem
DDA wyrastali w poczuciu bycia porzuconym, przez rodzica uzależnionego na rzecz alkoholu, przez niepijącego rodzica na rzecz łagadzania kryzysów spowodowanych piciem partnera. Konsekwencją tego może być trwanie przesadnie długo w jakimś związku, aby nie przeżyć uczucia porzucenia. Lęk ten może również spowodować, że osoby będą obawiały się wejść, w jakikolwiek związek lub po związaniu się porzucą kogoś szybko, aby samemu nie zostać porzuconym.
Zachowania kompulsywne
Dziecko w rodzinie, gdzie jest problem alkoholowy, często przeżywa wiele trudnych emocji takich jak lęk, smutek, złość, napięcie. Dążąc do rozładowania napięcia, nie znając konstruktywnych sposobów radzenia sobie z emocjami, może znaleźć sobie sposób, który przerodzi się w zachowanie kompulsywne. Może nałogowo zacząć jeść, pracować, grać na komputerze, może również uzależnić się od alkoholu lub narkotyków.
Cierpienie z powodu zalegającego żalu
W związku z tym, ze dziecko może doświadczyć wielu strat dorastając w rodzinie alkoholowej oraz że nie ma tam przestrzeni na wyrażenie uczuć związanych z tą stratą. Uczucie żalu zalega głęboko. W dorosłym życiu kolejne straty i rozczarowania przywołują uczucia z dzieciństwa. Może to spowodować ciągłe przygnębienie i trudność w cieszeniu życiem.
zobacz także:
DDA- czyli dorosłe Dzieci Alkoholików
napięcie wewnętrzne może także objawiać się jako problemy somatyczne